1913 w Wiedniu

Mała geograficzna perła jak Wiedeń dała początek najbardziej wpływowym postaciom nowożytnej historii.

Wiedeń jest synonimem hucznych balów, muzyki, walca i sensacyjnych dzieł sztuki. Jednak serce Europy skrywa wiele tajemnic pod swoim płaszczem idealnego miasta. W 1913 roku Stalin, Marszałek Tito, Trocki, Freud i Hitler mieszkali tylko kilka mil od siebie. Wówczas Wiedeń był tętniącym życiem, nowoczesnym i intelektualnie wymagającym miejscem, przyciągającym osobowości z całego świata - i tak jest do dzisiaj.

Trocki, rosyjski dysydencki, który pisał dla renomowanego rosyjskiego magazynu „Pravda”, zdobywającego popularność podczas rewolucji rosyjskiej, wspomniał o mężczyźnie, który szczególnie przypominał przyszłego przywódcę Związku Radzieckiego: urodzonego jako Wissarionowicz Dżugaszwili, ale znanego większości przyjaciół jako Koba, a w przyszłości tytułowanego jako Józef Stalin. Oto, co napisał Trocki: „Siedziałem przy stole, gdy drzwi otworzyły się z pukaniem, a do środka wszedł nieznajomy mężczyzna. [...] Był niski... chudy... szary, brązowy kolor skóry pokryty pryszczami... Nie zauważyłem w jego oczach nic, co przypominałoby przyjazność.” 

Podczas gdy Trocki i Stalin byli w ucieczce, Freud był już dobrze zakorzeniony w wiedeńskim społeczeństwie i aktywnie działał na Berggasse, w 9. dzielnicy. To, co było kiedyś jego domem, teraz zostało zamienione w Muzeum Freuda, gdzie słynny psychoanalityk odkrył wiele tajemnic ludzkiego umysłu.

9. dzielnica nie tylko jest historycznie i architektonicznie bardzo interesująca, ale są tam również fajne kawiarnie i restauracje warte wspomnienia - Café Berg to jedna z nich: restaurację prowadzi gejowska para i oferują oni wyśmienite przysmaki kuchni austriackiej i międzynarodowej. Sprawdź nasz sekcję restauracji, aby dowiedzieć się więcej!

Ale wracając do 1913 roku... Podczas gdy Freud pracował nad swoimi badaniami i nad XX wiekiem Europy, historia miała zostać napisana. Josip Broz, późniejszy lider Jugosławii, inaczej znany jako Marszałek Tito, pracował jako tester w fabryce samochodów Daimlera w Wiener Neustadt, mieście tuż na południe od Wiednia. Wciąż wtedy o tym nie wiedział; ale jesienią tego samego roku został wcielony do armii austro-węgierskiej - i zmuszony do walki na rzecz Austriaków podczas I wojny światowej.

Obecnie Wiener Neustadt oferuje kilka interesujących miejsc wartych odwiedzenia, w tym Katedrę, Kościół św. Piotra i Herzog Leopold Street. Sprawdź nasze propozycje wycieczek poza Wiedeń!

A potem był inny ambitny mężczyzna mieszkający w Wiedniu na początku XX wieku; mężczyzna, który desperacko próbował zostać przyjęty na studia na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Jego marzeniem było zostanie malarzem, a w tamtych czasach jego palce zawsze były pobrudzone farbą. Jak napisał Frederic Morthon, słynny żydowski austriacki pisarz, który później emigrował do Stanów Zjednoczonych, w trakcie swojego pobytu w Wiedniu, malarz wygłaszał wiele nagłych przemówień „o moralności, czystości rasowej, niemieckim poselstwie i słowiańskiej zdradzie, o Żydach, jezuitach i wolnomularzach”.

Ten mężczyzna to Adolf Hitler.

Nigdy nie udało mu się dostać do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, i wkrótce zamieszkał na ulicach; skończył w schronisku dla bezdomnych. Od 1909 do 1913 roku Hitler przebywał w schronisku dla bezdomnych. Takie domy były głównie finansowane przez fundusz dobroczynny cesarza Franciszka Józefa w tamtych czasach.

Do dzisiaj Wiedeń jest znany ze swojej tradycji kawiarni. Ale skąd się wzięła ta tradycja? Kiedy ludzie zaczęli spotykać się i wymieniać tyle pomysłów i myśli w kawiarniach? Cóż, to było około 1913 roku, gdy Wiedeń pełen był ludzi różnych narodowości i kulturowych tłach. Było to głównie dzięki obfitości Cesarstwa Austro-Węgierskiego: ponad 650 000 km2, ponad 52 miliony mieszkańców i 15 różnych narodów.

W tamtych czasach Wiedeń był naprawdę tyglem kulturowym, gdzie ludzie z Czech, Moraw, Triestu i innych części Imperium spotykali się. Wtedy społeczność intelektualna była stosunkowo niewielka, a komunikacja i wymiana informacji były szczególnie łatwe. Większość tej wymiany odbywała się w kawiarniach na terenie całego Wiednia - jest ich wiele w każdej dzielnicy.

Tradycja kawiarniana przetrwała do dzisiaj - zarówno miejscowi wiedeńczycy, jak i odwiedzający z zagranicy, cieszą się kawą, pysznymi ciastami i międzynarodowymi gazetami, można tam spędzić godziny, ciesząc się atmosferą.

Ulubionym miejscem Freuda był „Café Landtmann”, renomowana kawiarnia na „Ring” - ulicy otaczającej centrum miasta Wiedeńskiego.

Hitler i Trocki obydwaj często odwiedzali „Café Central”, jedną z najbardziej znanych kawiarni w Wiedniu i bardzo polecane. Café Central znajduje się w 1. dzielnicy wiedeńskiej i jest częścią Palais Ferstel, zaprojektowanego przez architekta Heinricha von Ferstela. W tamtych czasach w Café Central często gościł również Włodzimierz Lenin.

Słynna historia, która podkreśla znaczenie i sławę tej kawiarni, mówi, że Victor Adler, przywódca partii pracy i późniejszy założyciel Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej w Wiedniu, stwierdził, że wybuch wojny spowoduje również rewolucję w Rosji do hrabiego Berchtolda, ministra spraw zagranicznych Cesarstwa w chwili wybuchu I wojny światowej, który odpowiedział: „... a kto poprowadzi tą rewolucję? Być może, pan Bronstein (Trocki), siedzący tam w Café Central?”.

Nie jest pewne, czy Tito spotkał Hitlera, czy Hitler spotkał Trockiego, czy Stalin spotkał Tito, ale wiele różnych prac sugeruje, że takie spotkania miały miejsce.

W każdym razie Wiedeń z pewnością może zostać określony jako inkubator upadku Cesarstwa Austro-Węgierskiego w 1918 roku. Tę implozję spowodowało zabójstwo arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, co następnie doprowadziło do rozpoczęcia I wojny światowej i rozpoczęło polityczne kariery wszystkich wspomnianych powyżej postaci: Tito, Stalin, Hitler i Trocki. Trudno sobie wyobrazić, a jednocześnie dość fascynujące, że mała geograficzna perła jak Wiedeń dała początek najbardziej wpływowym postaciom nowożytnej historii, które ukształtowały bieg nowoczesnej Europy i świata.